جمهوری اسلامی ایران برای حدود ۶۰ تن از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هستهای خود که در ۱۲ روز حملات اسرائیل به ایران کشته شدند، مراسم رسمی تشییعجنازه برگزار کرد.
این مراسم با عنوان رسمی «شهدای اقتدار ملی» روز شنبه هفتم تیر از میدان انقلاب در مرکز تهران با حضور جمعیتی که این میدان را پر کرده بود، به سمت میدان آزادی آغاز شد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی که از شروع جنگ اسرائیل با ایران در پناهگاهی مخفی مستقر شده، در این مراسم نیز حضور نداشت اما در پیام خود پس از آتشبس با تأکید بر «اقتدار ملی» مدعی شد ایران در این جنگ هم بر اسرائیل و هم آمریکا پیروز شده است.
مسعود پزشکیان رئیسجمهور، غلامحسین محسنی اژهای رئیس قوه قضائیه، اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و علی شمخانی مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی نیز هر یک زمانی بسیار کوتاه در این مراسم حاضر شدند.
اسرائیل نگفته است که آیا قاآنی در میان اهدافش در ۱۲ روز جنگ بوده است یا نه. علی شمخانی اما بامداد ۲۳ خرداد در آپارتمان خود در برجی در کامرانیه در شمال تهران هدف قرار گرفت و بهشدت زخمی شد اما پس از چند روز نخستین پیام خود را از بیمارستان منتشر کرد.
او روز شنبه عصابهدست و با لبخند بر لب در مراسم خاکسپاری مقامات ارشد نظامی و هستهای شرکت کرد.
تابوتهای فرماندهان و دانشمندان هستهای ترورشده و برخی اعضای خانوادههای آنان ازجمله چهار تابوت کهه بهگفته رسانههای ایران متعلق به چهار کودک بود، در پرچم جمهوری اسلامی پیچیده شده و حاضران تصاویر آنها را بر سر دست داشتند.
تابوتها روی کفی تریلرها در طول خیابان ۱۱ کیلومتری «آزادی» حمل شد و محافظانی که در کنار تابوتها ایستاده بودند، تکهپارچهها، روسریها و چفیههایی را که مشایعتکنندگان «برای تبرک» بهسوی آنها پرت میکردند، به روی تابوت کشیده و دوباره بهسوی حاضران پرتاب میکردند.
بر روی تابوتهای اول در صف کامیونهای حامل اجساد، عکسهای حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران و امیرعلی حاجیزاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه دیده میشد.
تصاویر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، فریدون عباسی و محمدمهدی طهرانچی، دانشمندان ارشد هستهای ایران، بر روی سه تابوت دیگر بود.
تلویزیون ایران در پخش زندۀ خود این مراسم را با شعارهای حماسی و گفتمان تند ضد اسرائیلی و ضد آمریکایی همراه کرد.
محسن محمودی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران، در آغاز مراسم گفت که این «یک روز تاریخی برای ایران اسلامی و انقلاب خواهد بود».
با این حال، فیلمهای زنده که از مراسم پخش میشد، حاکی از شمار کم مشایعتکنندگان در مقایسه با دورههایی از مقاطع مهم برای جمهوری اسلامی بود. لحظاتی از فیلمهای پخششده از سیمای جمهوری اسلامی، خالی بودن خیابانهای اطراف را نشان میداد.
تصاویر منتشرشده از سوی خبرگزاریهای خارجی مانند خبرگزاری فرانسه نیز از تفاوت شمار جمعیت حاضر در این مراسم با جمعیت برخی مراسم رسمی دیگر در ایران حکایت داشت.
مراسم تشییعجنازه فرماندهان و دانشمندان کشتهشده با دومین روز ماه عزاداری محرم مصادف بود که بیرقهای سیاه و نوحهخوانی بخشی از آن است.
بر اساس آمار وزارت بهداشت ایران، در این جنگ ۱۲ روزه، ۶۱۰ نفر در ایران کشته شدهاند که ۱۳ نفر از آنان کودک و ۴۹ نفر زن بودهاند. با این حال خبرگزاری فعالان حقوق بشر (هرانا) شمار کشتهشدگان را ۹۷۴ نفر اعلام کرده و میگوید ۳۸۷ نفر از آنان غیرنظامی بودهاند.
وزارت بهداشت اسرائیل هم اعلام کرده است در حملات موشکی ایران به اسرائیل ۲۸ نفر کشته شدند.
ماکتهایی از شماری از موشکهای جمهوری اسلامی نیز در میدان محل برگزاری مراسم قرار داشت.
ایران در جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل ۵۵۰ فروند انواع موشک به اسرائیل شلیک کرد. اسرائیل تأکید کرده که تنها ۳۱ فروند از این موشکها از لایههای دفاعی گذشته و به مناطق غیرنظامی اصابت کرده است.
دولت جمهوری اسلامی ایران شهر تهران را در روز تشییعجنازه تعطیل عمومی اعلام کرده بود تا «فرصت حضور گستردۀ مردم و کارکنان» در این مراسم فراهم شود.
ارتش اسرائیل تأیید کرده است که در روز نخست حملاتش به ایران در ۲۳ خرداد، دانشمندان مهم برنامه هستهای و فرماندهان ارشد نظامی را که اکثراً در خواب و در خانههای خود بودند، و همچنین گروه دیگری از آنها مانند امیرعلی حاجیزاده و فرماندهان دیگر نیروی هوافضا را «با شیوۀ فریب برای دعوت به یک جلسه اضطراری» کشته است.
ارتش اسرائیل در روزهای بعد نیز طرح شناسایی شمار دیگری از فرماندهان ارشد نظامی و چند دانشمند دیگر هستهای را در تهران و نقاط دیگر ادامه داد. یکی از فرماندهانی که بعداً کشته شد، علی شادمانی بود که چهار روز پیش از مرگ با حکم علی خامنهای به فرماندهی قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا پس از کشتهشدن غلامعلی رشید منصوب شده بود.
مراسم تشییع فرماندهان و دانشمندان هستهای همزمان با جنجال دیپلماتیک پس از واکنش رئیسجمهور آمریکا به «اعلام پیروزی» علی خامنهای «بر آمریکا و اسرائیل» برگزار شد.
دونالد ترامپ روز ششم تیر در سخنانی تند در کاخ سفید و سپس در شبکۀ تروث سوشال رهبر جمهوری اسلامی را به دلیل اعلام پیروزی به باد انتقاد گرفت.
آقای ترامپ با تأکید بر اینکه او دقیقاً از محل اختفای رهبر ایران در جریان درگیری نظامی اخیر آگاه بود، نوشت که او علی خامنهای را «از یک مرگ زشت و ننگین» نجات داده و نگذاشته است که اسرائیل یا ارتش آمریکا جانش را هدف قرار دهند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، اظهارات دونالد ترامپ در مورد علی خامنهای را «غیرقابل قبول» خواند و خواهان توقف لحن غیرمحترمانه از سوی رئیسجمهور آمریکا در مورد رهبر جمهوری اسلامی شد.